ကိုလိုနီစိတ်ကင်းသည့်အရပ်ဘက်အသိုင်းအဝိုင်း

တော်လှန်ရေးဟူသည် စစ်မြေပြင်နှစ်ခုတွင် တပြိုင်နက်တည်း တိုက်ခိုက်ရသော စစ်ပွဲဖြစ်သည်။ တခုမှာ လက်နက်ကိုင်ရန်သူကို ရင်ဆိုင်ရသည့် ထင်ရှားမြင်သာသော စစ်မျက်နှာဖြစ်ပြီး၊ ကျန်တခုမှာမူ မိမိတို့၏လှုပ်ရှားမှုအတွင်း၌ပင် နက်ရှိုင်းစွာ အမြစ်တွယ်နေသော အတွေးအခေါ်နှင့် ဖွဲ့စည်းပုံဆိုင်ရာ တစ္ဆေများကို မောင်းထုတ်ရသည့် မမြင်နိုင်သော စစ်မျက်နှာဖြစ်သည်။ စာရေးသူတို့သည် အပြင်ရန်သူ၏ ရက်စက်မှုကို နေ့စဉ်တိုက်ခိုက်နေရင်း၊ ထိုရန်သူ၏ အဆိပ်အတောက်ဖြစ်စေသော ယုတ္တိများကပင် မိမိတို့၏ တော်လှန်ရေးသွေးကြောများထဲသို့ မသိမသာ စိမ့်ဝင်နေသည်ကို သတိပြုမိရန် ပျက်ကွက်နေတတ်သည်။ အကယ်၍ စာရေးသူတို့သည် မိမိတို့ဖြိုချရန် ကြိုးစားနေသည့် ဖိနှိပ်မှုစနစ်၏ ပုံစံငယ်များကို အဖွဲ့အစည်း၊ ရပ်ရွာလူထုနှင့် ဆက်ဆံရေးများအတွင်း ပြန်လည်မွေးမြူနေမည်ဆိုလျှင်၊ စာရေးသူတို့၏တော်လှန်ရေးသည် အောင်ပွဲဟုခေါ်တွင်ထိုက်သော အောင်ပွဲကို မည်သည့်အခါမျှ ရရှိနိုင်မည်မဟုတ်ပေ။

စာရေးသူတို့ရင်ဆိုင်နေရသော စနစ်၏သဘောသဘာဝကို တိကျစွာနားလည်ရန်မှာ ပထမဆုံး မရှိမဖြစ်လိုအပ်ချက်ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ခေတ်သစ်နိုင်ငံတော်ယန္တရားသည် မူလကတည်းက ပြည်သူကိုအကျိုးပြုရန် တည်ဆောက်ခဲ့သည်မဟုတ်။ ယင်းသည် ဗြိတိသျှကိုလိုနီအစိုးရက ဤမြေပေါ်မှ သယံဇာတ၊ လုပ်အားနှင့် အသက်ဓာတ်အားလုံးကို အရင်းအနှီးအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲစုပ်ယူရန် တပ်ဆင်ခဲ့သော "နိုင်ငံတော်-အရင်းရှင် စပ်ယှက်မှု (State-Capital Complex)" ဟုခေါ်သည့် သွေးစုပ်ဖုတ်ကောင်ယန္တရားကြီးဖြစ်သည်။ အဓိကလုပ်ငန်းမှာ အုပ်ချုပ်ရန်မဟုတ်၊ ထုတ်ယူရန်ဖြစ်သည်။

လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် ဤသွေးစုပ်ဖုတ်ကောင်ယန္တရားကြီး ပျက်စီးမသွားသည့်အပြင်၊ ပိုမိုဆိုးရွားသော ကြမ္မာတခုနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။ ဖဆပလ က အမျိုးသားနိုင်ငံ ဆက်တည်ဆောက်ရန်လုပ်သလို ဂျပန်ဖက်ဆစ်ဝါဒ၏ အတွေးအခေါ်အဆိပ်အတောက်များ သန္ဓေတည်မွေးဖွားလာသော တပ်မတော်ဟုခေါ်သည့် ကပ်ပါးကောင်တကောင်က ဤနိုင်ငံတော်ယန္တရားကြီးကို ဆက်လုယူစီးနင်းလိုက်သည်။ ဤကပ်ပါးကောင်သည် နိုင်ငံတော်၏ ထုတ်ယူရေးစွမ်းအားကို သူ့အားကျွေးမွေးရန်၊ သူ့၏စစ်ဘက်မျိုးနွယ်စုကို အာဏာတည်မြဲစေရန်နှင့် ကြွယ်ဝချမ်းသာစေရန်အတွက် အသုံးချခဲ့သည်။ ယနေ့စာရေးသူတို့ ရင်ဆိုင်နေရသည်မှာ နိုင်ငံတော်နှင့် စစ်တပ်ကြားက ရိုးရှင်းသော ပဋိပက္ခမဟုတ်။ ယင်းမှာ သွေးစုပ်ဖုတ်ကောင်နှင့် ကပ်ပါးကောင်တို့ ပေါင်းစပ်ပြီးဖြစ်ပေါ်လာသော ကြောက်မက်ဖွယ် သတ္တဝါစပ်တကောင်ဖြစ်သည်။

ဤရောဂါနားလည်မှုသည် စာရေးသူတို့၏ တော်လှန်ရေးကို အခြေခံကျကျ ပြောင်းလဲစေသည်။ စာရေးသူတို့သည် ကပ်ပါးကောင်ကို အကျိုးအကြောင်းဆင်ခြင်တုံတရားဖြင့် ဖျောင်းဖျ၍မရသလို၊ သွေးစုပ်ဖုတ်ကောင်ကိုလည်း ပိုမိုကြင်နာတတ်ရန် တောင်းဆို၍မရ။ စာရေးသူတို့၏ တာဝန်မှာ ကပ်ပါးကောင်ကို အစာဖြတ်ထားပြီး၊ သွေးစုပ်ဖုတ်ကောင်ယန္တရားနှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော ကြိုးများကို ဖြတ်တောက်ပစ်ရန်ဖြစ်သည်။

ဤကြေကွဲဖွယ်ရာဇာတ်လမ်းတွင် နိုင်ငံတကာအကူအညီပေးရေးလုပ်ငန်းများသည် မသိစိတ်ဖြင့် ပါဝင်ပတ်သက်နေခဲ့သည်။ "စေတနာ"၊ "မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေး" နှင့် "ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး" ဟူသော စကားလုံးများဖြင့် ရောက်ရှိလာသော်လည်း၊ ယင်းတို့သည် ဤသွေးစုပ်ဖုတ်ကောင်-ကပ်ပါးကောင် စနစ်ကြီး၏ ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေးသမားများအဖြစ် အဆုံးသတ်သွားခဲ့သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် သူတို့၏လုပ်ငန်းဆောင်တာသည် စနစ်ကိုဖြိုချရန်မဟုတ်ဘဲ၊ စနစ်ကြောင့်ဖြစ်ပေါ်လာသော လူမှုရေးဒဏ်ရာဒဏ်ချက်များကို "စီမံခန့်ခွဲ" ရန်သာ ဖြစ်နေသောကြောင့်ဖြစ်သည်။

Logframe ဟုခေါ်သော အကျဉ်းထောင်များ၊ "စွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ရေး" ဟုခေါ်သော ခေတ်သစ်ယဉ်ကျေးအောင်ပြုလုပ်ရေး မစ်ရှင်များနှင့်၊ "localization" ဟုခေါ်သာခေါ်၍ အနှစ်မရှိသည့် ကြွေးကြော်သံများမှတဆင့် အကူအညီပေးရေးလုပ်ငန်းများသည် တော်လှန်ရေးလှုပ်ရှားမှုများကို ယဉ်ပါးအောင်ပြုလုပ်ခဲ့မိသည်။ တော်လှန်သော နိုင်ငံရေးရည်မှန်းချက်များကို တိုင်းတာရလွယ်ကူသော စီမံကိန်းလုပ်ငန်းတာဝန်များအဖြစ်သို့ လျှော့ချပစ်ခဲ့သည်။ ဤသို့ဖြင့်၊ စစ်မှန်သော တော်လှန်ရေးသမားများသည် အင်္ဂလိပ်စကားကျွမ်းကျင်ပြီး အစီရင်ခံစာရေးသားရာတွင် ထူးချွန်သော NGO ပညာရှင်များအဖြစ်သို့ အသွင်ပြောင်းခံခဲ့ရသည်။ ဤသည်မှာ "NGOnization" ဟုခေါ်သော တော်လှန်စိတ်ကို ချိုးနှိမ်ခြင်းဖြစ်စဉ်ပင်တည်း။ ဤပညာရှင်အလွှာသည် သူတို့၏ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းနှင့် လူမှုအဆင့်အတန်းကို ပေးသော စနစ်ကြီး၏ တည်ငြိမ်မှုကို မသိစိတ်ဖြင့် ကာကွယ်သူများ ဖြစ်လာနိုင်ကြသည်။ ဤသည်မှာ သူတို့ဝတ်ဆင်ထားရသော "ရွှေလက်ထိပ်" ဖြစ်သည်။

အပြင်ရန်သူနှင့် သူ၏ မသိစိတ်ဖြင့် ရောပါသူများကို ဖော်ထုတ်ရုံဖြင့် မလုံလောက်ပါ။ တော်လှန်ရေး၏ အခက်ခဲဆုံးနှင့် အရေးကြီးဆုံးတိုက်ပွဲမှာ မှန်ကို ကိုယ့်ဘက်သို့ ပြန်လှည့်ကြည့်ခြင်းဖြစ်သည်။ စာရေးသူတို့၏ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ရပ်ရွာလူထုများအတွင်း၌ပင် ဖိနှိပ်မှုယန္တရား၏ ပုံစံငယ်များ ရှင်သန်နေသည်ကို ရဲရဲဝံ့ဝံ့ ဝန်ခံရမည်။

• ဖိုဝါဒစနစ် - စာရေးသူတို့၏ အစည်းအဝေးခန်းများနှင့် လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များအတွင်း၌ပင်၊ ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်ပိုင်ခွင့်သည် ယောက်ျားများ၏ လက်ထဲတွင်သာ ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ အမျိုးသမီးများ၏ အသံကို "ပျော့ပျောင်းသော" ကိစ္စများအတွက်သာ ကန့်သတ်ထားပြီး၊ သူတို့၏ ဉာဏ်ပညာနှင့် အတွေ့အကြုံများကို မဟာဗျူဟာချမှတ်ရာတွင် မျက်ကွယ်ပြုထားသည်။ ဖိုဝါဒစနစ်ကို မဖြိုချနိုင်သော တော်လှန်ရေးသည် လူဦးရေထက်ဝက်ကို ကျွန်ပြုထားသော လွတ်မြောက်ရေးသာ ဖြစ်လိမ့်မည်။

• လူမျိုးကြီးဝါဒ - ဗမာနှင့် ဗဟိုအသာစီးဝါဒီ နိုင်ငံတော်ကို ဆန့်ကျင်တိုက်ပွဲဝင်နေရင်း၊ စာရေးသူတို့၏ တိုင်းရင်းသားအုပ်စုများအတွင်း၌ပင် "လူများစု" နှင့် "လူနည်းစု" ဟူသော အဆင့်အတန်းခွဲခြားမှုများ ရှိနေသည်။ ကြီးမားသော တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့အစည်းများက သေးငယ်သော အုပ်စုများ၏ လိုအပ်ချက်များကို မျက်ကွယ်ပြုခြင်း၊ ဘာသာရေးကွဲပြားမှုများကို လေးစားမှုမရှိခြင်းတို့သည် ရန်သူ၏ "ခွဲခြားအုပ်ချုပ်" နည်းဗျူဟာကို စာရေးသူတို့ကိုယ်တိုင် ပြန်လည်အသုံးချနေခြင်းပင် ဖြစ်သည်။

• လူ့မလိုင်အလွှာကြားဖြတ်လုယူမှု - အကူအညီနှင့် အရင်းအမြစ်များ စီးဝင်လာသောအခါ၊ ယင်းတို့ကို စီမံခန့်ခွဲခွင့်ရသူများသည် အာဏာရှင်ငယ်လေးများအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားနိုင်သည်။ "ဒေသခံတံခါးစောင့်များ" သည် အရင်းအမြစ်များကို သူတို့၏ အာဏာတည်မြဲရေးအတွက် အသုံးချပြီး၊ ရပ်ရွာလူထု၏ အမှန်တကယ်လိုအပ်နေသူများထံသို့ မရောက်ရှိအောင် တားဆီးကြသည်။

ဤအတွင်းပိုင်းတစ္ဆေများကို မောင်းထုတ်ခြင်းသည် တော်လှန်ရေး၏ အဓိကတာဝန်ဖြစ်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် စာရေးသူတို့တည်ဆောက်လိုသော အနာဂတ်ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စုသည် ဤတစ္ဆေများ ကင်းစင်သော မြေပေါ်တွင်သာ တည်ဆောက်နိုင်မည်ဖြစ်သောကြောင့်ဖြစ်ပါ၏။

ဝေဖန်မှုသက်သက်ဖြင့် တော်လှန်ရေးကို အနိုင်မရနိုင်။ မိမိတို့သည် အစားထိုးစရာ အခြားရွေးချယ်စရာများကို တည်ဆောက်ရမည်။ သို့သော် ထိုအနာဂတ်ကို တော်လှန်ရေးအောင်မြင်ပြီးမှ တည်ဆောက်ရန် စောင့်ဆိုင်းနေ၍မရ။ အနာဂတ်ကို ယခုပင် ရှင်သန်နေထိုင်ရမည်။ ဤသည်မှာ "prefigurative politics" ဟုခေါ်သည့် နိုင်ငံရေးတည်ဆောက်မှု၏ အနှစ်သာရဖြစ်သည်။ စာရေးသူတို့၏ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် လှုပ်ရှားမှုများသည် စာရေးသူတို့တည်ဆောက်လိုသော အနာဂတ်လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ ပုံစံငယ်များ ဖြစ်လာရမည်။

• စေတနာကြေးမှ နစ်နာကြေးသို့ - နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းနှင့် ဆက်ဆံရာတွင် စာရေးသူတို့သည် "အကူအညီ" ကို တောင်းခံနေခြင်းမဟုတ်။ ကိုလိုနီခေတ်မှစ၍ ခေါင်းပုံဖြတ်ခံခဲ့ရသော သမိုင်းဝင်အကြွေးအတွက် "နစ်နာကြေး" (reparations) ကို တောင်းဆိုနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း စာရေးသူတို့၏ ရပ်တည်ချက်ကို ပြောင်းလဲရမည်။ ကိုလိုနီစနစ်၏ အမြတ်ထုတ်မှုများစွာအတွက် လျော်ကြေးပြန်ပေးရန် သူတို့တွင် တာဝန်ရှိသည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် သူတို့ပေး၍ စားနေရသည့် အကျိုးကျေးဇူးခံအလွှာဟူသော အမြင်ကို ပြောင်းရလိမ့်မည်။ ဤရပ်တည်ချက်ပြောင်းလဲမှုသည် စာရေးသူတို့ကို တောင်းရမ်းသူအဖြစ်မှ ဂုဏ်သိက္ခာရှိသော လက်ခံသူအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲစေသည်။
• အဖွဲ့အစည်းမှ ဂေဟစနစ်သို့ - စာရေးသူတို့သည် အချင်းချင်းပြိုင်ဆိုင်နေသော NGO များအဖြစ်မှ၊ တောအုပ်ကြီးတခုကဲ့သို့ အပြန်အလှန်မှီခိုနေသော ဂေဟစနစ်တခုအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲရမည်။ အဖွဲ့အစည်းကြီးများသည် သစ်ပင်ကြီးများကဲ့သို့ အကာအကွယ်ပေးပြီး၊ သေးငယ်သော တက်ကြွလှုပ်ရှားသူကွန်ရက်များသည် လျင်မြန်သော ချုံပင်များကဲ့သို့ လှုပ်ရှားကာ၊ အပြန်အလှန်ကူညီရေးအဖွဲ့များသည် မြေအောက်မှိုကွန်ရက်များကဲ့သို့ အားလုံးကို ချိတ်ဆက်အာဟာရဖြည့်ပေးရမည်။
• အချုပ်အခြာအာဏာကို အမြစ်တွယ်စေခြင်း - စာရေးသူတို့သည် အလှူရှင်များ၏ ထောက်ပံ့ကြေးစက်ဝန်းမှ လွတ်မြောက်ရန်၊ ရေရှည်တည်တံ့သော ကိုယ်ပိုင်ဘဏ္ဍာရေးအချုပ်အခြာအာဏာကို တည်ဆောက်ရမည်။ "အချုပ်အခြာအာဏာ ရန်ပုံငွေ" (Sovereignty Fund) များ ထူထောင်ခြင်း၊ အပြန်အလှန်ကူညီရေးအဖွဲ့များကို အကျိုးအမြတ်မျှဝေခံစားသော သမဝါယမများအဖြစ်သို့ အဆင့်မြှင့်တင်ခြင်းတို့သည် စာရေးသူတို့၏ စီးပွားရေးလွတ်လပ်မှုအတွက် မျိုးစေ့များဖြစ်သည်။
• စုပေါင်းဂရုစိုက်မှုကို တော်လှန်ရေးလက်နက်အဖြစ်သုံးရေး - ပင်ပန်းစွာတယောက်တည်း လုပ်ဆောင်နေမှုကို ဂုဏ်ပြုသော ယဉ်ကျေးမှုကို စာရေးသူတို့ စွန့်ပယ်ရမည်။ စုပေါင်းဂရုစိုက်မှုသည် ဇိမ်ခံပစ္စည်းမဟုတ်၊ ရေရှည်တိုက်ပွဲဝင်နိုင်ရန် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော နိုင်ငံရေးဖြစ်ကြောင်း အသိအမှတ်ပြုရလိမ့်မည်။ ကျန်းမာသော တော်လှန်ရေးသမားများသာလျှင် ကျန်းမာသော တော်လှန်ရေးတခုကို တည်ဆောက်နိုင်သည်။

တော်လှန်ရေး၏ အောင်မြင်မှုသည် လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲ၏ ရလဒ်အပေါ်တွင်သာ မူတည်သည်မဟုတ်။ ယင်းသည် စာရေးသူတို့၏ လှုပ်ရှားမှုအတွင်း၌ တရားမျှတမှု၊ တန်းတူညီမျှမှုနှင့် ဂုဏ်သိက္ခာကို မည်မျှအထိ လက်တွေ့ကျင့်သုံးနိုင်သလဲဆိုသည့်အပေါ်တွင်လည်း မူတည်နေသည်။ အပြင်ရန်သူကို ဖြိုချခြင်းသည် တိုက်ပွဲ၏ ထက်ဝက်သာဖြစ်သည်။ ကျန်ထက်ဝက်မှာ စာရေးသူတို့၏ စိတ်နှလုံးအတွင်း၊ အဖွဲ့အစည်းများအတွင်း ကိန်းအောင်းနေသော ကိုလိုနီအမွေဆိုး၏ တစ္ဆေများကို မောင်းထုတ်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ထိုအတွင်းစစ်မျက်နှာကို အောင်နိုင်မှသာလျှင်၊ စာရေးသူတို့တည်ဆောက်မည့် အနာဂတ်သည် အတိတ်ကအမှားများကို ပြန်လည်ပုံတူကူးချထားခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ စစ်မှန်သော လွတ်မြောက်ရေးအရုဏ်ဦး ဖြစ်ကြောင်း သေချာစေနိုင်မည်ဖြစ်သည်။